حجتالاسلام والمسلمین جعفر فقانی، پژوهشگر و استاد سطوح عالی حوزه علمیه خراسان، در حاشیه دوره تقریرنویسی درس خارج این حوزه در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه در مشهد، با نگاه راهبردی، به ارائه تبیین مبسوطی از چرایی و چگونگی رشد و توسعه مهارت تقریرنویسی در میان طلاب و رسالت مهم اساتید در این مسیر پرداخت.
وی اظهار داشت: دوره دو روزه آموزش تقریرنویسی که امسال نیز برای سومین سال متوالی برگزار میگردد، واقعاً یک حرکت مبارک و بسیار ضروری به شمار میرود، ماهیت خودِ تقریرنویسی و ورود به عرصه درس خارج، در واقع برای بسیاری از طلاب یک دنیای نو و تجربهای متفاوت تلقی میشود؛ فضایی که نیازمند مقدمات، آشنایی با روشها و آموزشهای بنیادین است. طبیعتاً هیچ عرصه علمی و عملی بدون آمادگیهای اولیه و کسب مهارت، به پختگی و نتیجه مطلوب نمیرسد؛ از همین رو، تقریرنویسی نیز از این قاعده مستثنی نیست و توجه به آن، بایسته و ضروری است.
این استاد حوزه علمیه با تأکید بر اینکه ما باید زمینه تدوین تقریر مطلوب را برای طلاب فراهم کنیم، گفت: قدم نخست در این مسیر، همین آموزش تخصصی تقریرنویسی است. اگر هدف، ارتقای سطح کیفی آثار مکتوب و تقویت مهارت انتقال علمی طلاب است، الزاماً باید به آموزش و تمرین مستمر توجه ویژه شود و با پرورش فکر و قلم، راه را برای بلوغ علمی بیشتر فراهم کرد. علاوه بر برگزاری این دوره تخصصی، مشورت با دیگر اساتید و انتقال تجارب آنان به طلاب همواره مورد اهتمام بوده و با هماهنگی سایر مدرسان، پایش انگیزه و سطح دغدغه طلاب نسبت به اهمیت، ضرورت و کیفیت تقریرنویسی به عمل آمده است.
وی با اشاره به اینکه نحوۀ نگارش تقریر مطلوب، ابعاد و الزامات متعددی دارد، افزود: تقریر مطلوب باید هم از نظر محتوا دقیق، روشمند و جامع باشد و هم از نظر ظاهر، نظم و ساختار متناسب داشته باشد. تنظیم فهرست مطالب، منابع، آیات، روایات، تفکیک و درج نظریات خاص یا نکات کلیدی، از جمله قواعدی است که باید به طلاب منتقل و آموزش داده شود تا بتوانند آثار خود را مطابق با معیارهای علمی تدوین کنند.
حجتالاسلام والمسلمین فقانی ضمن تشریح برخی جزئیات اجرایی دوره، بیان داشت: توصیههای عملی به طلاب، از جمله تهیه فهرست برای هر بخش از نظریات و افزودن دیدگاههای شخصی و جمعبندیهای اختصاصی، به ویژه در جلسات مختلف مورد تاکید است تا ضمن نظمبخشی، امکان ردیابی سیر تحول مباحث علمی و فکری برای طلبه و اساتید فراهم شود. بخشی دیگر از برنامه دوره، بهرهگیری از تجربیات عمیق اساتید صاحب سبک و ارائه این تجربیات به طلاب جهت افزایش تسلط، ابتکار و نگاه عمیقتر به مباحث تدریس شده است.
وی افزود: یکی از نقاط مهم که در فرآیند دو سه سال اخیر آموزش تقریرنویسی به وضوح لمس کردیم، نیاز جدی و خلع ارتباط مستمر بین اساتید با طلبههایی است که برآستانه ورود به درس خارج قرار دارند. این ارتباط دو سویه نه تنها انگیزه طلاب برای شروع مسیر علمی خود را افزایش میدهد، بلکه نوعی دلگرمی و حمایت فکری ـ تربیتی برای آنان فراهم میکند. همچنین تجربیات اثبات کرده هر میزان این ارتباط و حمایت تقویت شود، طلاب در تولید آثار تقریری و توسعه یادگیری علمی نیز رشد محسوسی خواهند داشت.
استاد سطوح عالی حوزه علمیه خراسان یادآور شد: وجه مشترک کلیه فعالیتهای آموزشی اعم از تدریس، نگارش، ارزشیابی و برنامههای فشرده آموزشی اخیر از یک سو، و ایفای نقش اساتید و پیشکسوتان در انتقال تجربیات از سوی دیگر، در نهایت به سمت یک هدف بنیادین یعنی تربیت مبلغ توانمند، متعهد و دارای بصیرت معطوف است؛ مبلغی که بتواند با تکیه بر مهارت علمی و روش تبلیغی بومی و ظرفیت غنی حوزههای علمیه، نقشآفرین واقعی در جامعه باشد.
حجتالاسلام والمسلمین فقانی در جمعبندی مباحث خود تصریح کرد: مجموعه این فعالیتهای علمی و آموزشی، از آموزش تقریرنویسی تا جلسات منظم با اساتید و حتی تدوین ساختارهای ویژه، حلقههای متصل یک زنجیره بزرگ است که هدف غایی آن تامین و تربیت سرمایه انسانی مؤمن، عالم به زمان، واجد اخلاق، منش و رفتار مطلوب اسلامی است؛ افرادی که نه صرفاً در حوزه درس و بحث، بلکه در متن جامعه اسلامی بتوانند نقش محوریت علمی و هدایتگری را بر عهده بگیرند.
وی در پایان تأکید کرد: امید آن داریم که با استمرار این دورهها و برنامههای هدفمند، کاستیها و خلأهای شناسایی شده مرتفع شده و حوزه علمیه خراسان بتواند بستر لازم برای شکوفایی، رشد فکری و پرورش نیروهای متخصص و صاحب سبک در عرصه تبلیغ و تقریرنویسی را بیش از پیش فراهم سازد.
نظر شما